Senaryo nedir? Film senaryosu nelerden oluşur?
Senaryo yazımı ve çekim senaryosu hakkında tüm bilgilere değinmeye çalıştık.
”İyi bir yönetmen, iyi bir senaryo ile bir başyapıt üretebilir; aynı senaryo ile vasat bir yönetmen, ancak sıradan bir film yapabilir. Fakat kötü bir senaryo ile çok iyi bir yönetmen bile iyi bir film yapamaz.” Demiş Akira Kurosawa. Birdman’in kötü bir film olması ne kadar imkansızsa Kartoffelsalat’ın da iyi bir film olması o kadar imkansızdır. Ancak senaryo çok geniş bir konu olduğundan alt başlıkları olan tretman, format ve planlama, anlatı yapıları, protagonist ve antagonist, uyarlama ve tür konularını ayrı olarak ele alacağız. Sitemizin Blog-Eğitim kısmından da konu ile ilgili videolarımıza kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Öncelikle senaryo yazımı bir filmi oluşturmanın başlangıç noktasıdır. Senaryo yazımına ilham veren öğeler ufak bir durumdan, nesneden veya bir an’dan ortaya çıkabilir. Gördüğümüz bir rüyadan etkilenebilir veya müzikten ilham alabiliriz. Mesela genelde müzik sözleri için tuvaletteyken ilham gelir denmesi, filmin senaryosu için de geçerlidir, nerde ne zaman çarpıcı bir fikrin ortaya çıkacağı belli olmaz. Tabii bir fikri akılda tutmanın en basit yolu onu yazmaktan geçer. Yazdıkça fikirler gelişir ve içinize sinen bir hikaye ortaya çıkabilir. Genelde de en utanç verici anlar veya en derin istekleriniz, size en cazip gelen ve ortaya çıkarmak istediğiniz yani görmek istediğiniz bir hikaye haline dönüşebilir. Belki de bu hikaye çözmek istediğiniz derin bir sorundur. Tabii anlatmak istediğinize göre bu değişir, yani belki Jim Carrey filmleri gibi eğlendirmek belki Ölü ozanlar Derneği filmi gibi öğretmek belki de V for Vendetta filmi gibi düşündürmek istersiniz. Tamamen size bağlı olan bu durum taze bir yorum gücüne dayalıdır.
Etkili bir senaryo için beş temel öğe olan olay örgüsü, aksiyon, diyalog, set ve karakter oluşturmayı baz alabilirsiniz.
Olay örgüsü adı üstünde ilmek ilmek ilerleyen bir hikaye bütünüdür. Örneğin dolar yükseldi ve altın yükseldi demek yerine; dolar yükseldi ardından altın yükseldi dersek olay örgüsü olur yani bir neden sonuç ilişkisi gibi. Aksiyon ise filmde görselliği ön plana çıkarır ve hareketle filmi ilerletir.
Filmde diyalog, karakterlere veya olay akışına hizmet etmelidir. Senaryo yazarken diyalogdan başlamak ciddi bir hatadır. Çünkü önce karakteri iyi tanımak neler söyleyebileceğini özümsemek gerekir ki dağılan bir kalabalık diyalog oluşturmak yerine diyaloglar nokta atışı olsun.
Filmde set hikayenin geçtiği zamana ve olması gereken mekana göre kurulan çekim alanıdır. Çekim alanının hikayeye uygun kurulması hem çekimin kolaylığı için faydalı olan hem de film sahnelendiğinde seyirci için özdeşleşmeyi sağlayan bir unsurdur.
Filmde karakter oluşturma film ile iletişime geçmiş herkes için önemlidir. Karakteri iyi tanımak, anlamak, yeniden yaratmak ve karakteri sağlam tutmak gerekir. Ana karakterin varlığı, hisleri, yansıması doğru analizler ile yapılmalı ki filme asıl katkıyı sağlayabilsin.
Sizinde benim gibi senaryosundan etkilendiğiniz filmler olmuştur. Mesela benim için 2011 yapımı ‘We Need To Talk About Kevin’ filmi, 2019 yapımı ödüllü ‘Parazit’ isimli Güney Kore filmi, 2014 yapımı ‘The Grand Budapest Hotel’ filmi bunlardan bazıları. Sizinde etkileyici senaryo yazmanız için izlediğiniz filmlerin senaryolarına odaklanıp analiz etmeniz faydalı olacaktır.
