Senaryoda Format ve Planlama Nedir, Nasıl Yapılır, Ne Tür Senaryo Formatları Vardır?
“Yaşlanmak bir dağa tırmanmaya benzer. Çıktıkça yorgunluğunuz artar, nefesiniz daralır, ama görüş açınız genişler” demiş Bergman. Senaryoda da okudukça ve yazdıkça görüş açısı genişler ve artık okuyacak ve yazacak bir şey kalmadığında zirvedesiniz demektir. Peki, senaryo yazımı yaparken kullanılabilecek olan format ve planlama nasıl olmalıdır?
Senaryonun ekiple oyuncular arasında basit iletişim kurması ve herkesin olayı anlayacak sayfa düzenine sahip olması, çekimin verimliliği için önemlidir. Senaryoda diyalogdan ziyade görselliği ve aksiyonu kullanmak zihin filmini oluşturmada etkili ve en sağlıklı yöntemdir. Bunun en iyi örneklerinden biri de Charlie Chaplin filmleridir.
İÇİNDEKİLER
Senaryo Yazım Format Ve Planlama
Senaryo yazmak isteyen ve yazmaya yeni başlayacak olanların en çok merak ettiği kısımlardan birisi senaryo yazımında format ve planlama nasıl yapılacağıdır. Özellikle sektörün içerisinde hiç yer almayan ama kalemine ve hikâyesine güvenen insanlar biraz araştırma ile sektöre en uygun formatları ve hikâyeyi çıkartmak istemektedirler.
Ancak bu durum uzun bir araştırma süreci gerektirmektedir. Ayrıca diyalogları tıkanmadan konuşturabilmek bir maharettir. İşin teknik kısmı aslında en kolay olan kısımdır. Literatürce kullanılan iki örnek vardır. İkisinden birini seçmek tamamen size kalmıştır. Ama işin en önemli kısmı planlamasını doğru yapabilmektir.
Bunun için yapmanız gereken en önemli durum araştırmanızı detaylı bir şekilde gerçekleştirmek ve insanların hayatlarını çok iyi gözlemleyebilmektir. Sıradan bir hikâyeyi kimse merak etmez bu sebepten halktan bir hikâye yaratarak ona farklı bakış açıları kazandırmanız gerekmektedir. Planlama da dikkat edeceğiniz diğer önemli başlıklar ise hikâyenizin Tretmanını oluşturmanızdır.
Ardından hikâyenizi sahne sahne numaralandırarak bir düzen oluşturmanız gerekmektedir. İşin en son kısmı ise bir yapımcıya hikâyenizi pazarlamaktır. Sağlam ve merak uyandıran bir Sinopsis yazmanız burada en önemli konudur. Hikâyenizin dikkat çekiciliği ilk cümleden belli olmak zorundadır. Yoksa hiçbir yapımcı hikâyenizi uzun uzun okuyup incelemeyecektir. Bugün bizde sizler için Senaryo ne demek? Formatları nedir? Gibi sorularınızı cevaplandırdık.
Senaryonun Hazırlık Aşamaları?
İlk olarak yapmanız gereken Senaryo yazım formatını belirlemektir. Ülkemizde genellikle Fransız formatı kullanılmaktadır. Ancak Hollywood filmleri Amerikan formatını kullandığı için bazı yönetmenler özellikle bu format üzerinden gitmektedirler.
Yani ilk başta bu karar tamamen size kalmaktadır. Hikâyenizi belirledikten sonra Tretman yazarak hikâyenizin taslağını oluşturmalısınız ve hikâyenizi yazmaya başlamalısınız. Hikâye de en önemli unsur karakterlerinizi çok iyi tanımak ve tanıtmaktır. Hazırlık aşamasında bunlara dikkat etmeniz yeterli olacaktır. Ancak iyi bir hikâye olmadıkça başarılı olma şansınız bulunmamaktadır.
Senaryo Yazım Formatları
İlki olan Fransız formatta diyaloglar metinden ayrılır ve sağ tarafta net bir biçimde gösterilir. İkincisi ise Amerikan formattır ve devam eden metnin içinde diyalogların devamı şeklinde oluşturulur. Hangi senaryo formatı size daha rahat gelirse onu kullanabilirsiniz. Ayrıca en basit şekliyle senaryo yazmak için Celtx programını önerebiliriz.
Senaryolarda önce sahne başlığı verilir Dış-orman-alacakaranlık gibi, sonra detay verilir ve devam edilir, sonra yeni detaylar için yeni bir başlık açılır. İç-yemek odası-ev-gece gibi, daha sonra detay verilir, diyalog girilebilir ve devam edilir. Bu şekilde anlaşılır detaylı bir senaryo ortaya çıkar.
Fransız Formatı Nedir?
Senaryo formatı için dünya da en çok tercih edilen format türüdür. Fransız formatında Tretman solda diyaloglar ise sağ tarafta yer almaktadır. Aynı sayfayı iki ye bölerek kullanmak da diyebiliriz. Diyalogların hemen çapraz alt köşesinde sahne detayları verilmektedir.
Ancak bu durum daktilo yazımlarında çok kolay iken bilgisayarlar da kullanılan Word dosyalarında biraz daha zor yazılmaktadır. Dilerseniz senaryo yazım programları kullanarak işinizi kolaylaştırabilirsiniz. Bu programlar arasında en çok kullanılan Celtx programıdır.
Amerikan Senaryo Formatı Nedir?
Amerikan formatı Hollywood’un en gözde stillerinden bir tanesidir. Bu formatta diyaloglar ve Tretman alt alta yazılmaktadır. Tretman sayfanın tamamı için kullanılırken diyaloglar tam orta kısımda yer almaktadır. Aslında iki formatta birbiri ile aynıdır sadece Tretman ve diyalogların yerleri farklıdır.
İnsanlar en çok hangi formatın iyi olduğunu merak etmektedirler. Ancak formatın iyiliğinden ziyade hikâyenin sağlam oluşu önem taşımaktadır. Formatlar yönetmenin isteğine göre tekrardan değiştirilebilir ancak bu durum için önce mükemmel bir senaryo örneği çıkartmanız gerekmektedir. Hangi formatta yazarsanız yazın en iyi ve en merak edilen hikâye sizin değilse hikâye formatlarının hiçbir önemi olmayacaktır.
Senaryoda Bilginin ve Okumanın Gücü
Ne kadar çok okursanız, ne istediğinizi daha kolay bulabilir, hayal edebilir ve gerçeğe aktarabilirsiniz. Her ne kadar bazen ilk yazdığınız senaryo bambaşka bir senaryoya dönüşse de bilgi güçtür ve bu değişiklik sizi rahatsız etmez özgüven verir ve daha iyisini bulana kadar senaryonuz değişebilir gelişebilir. En iyisini bulana kadar değişimden korkmamak, kendinizi biçimle ilgili iyi veya kötü yönde eleştirmeye açık olmak, daha başarılı bir yazım yapmanızı sağlar. “Tekrar dene, Dünya senin”.